Een langer durende relatie bloeiend houden gaat niet vanzelf. Wanneer in een relatie één of beide partners ADHD heeft, kan dit invloed hebben op hoe jullie de relatie ervaren. Het gedrag van iemand met ADHD is voor de ander (zonder ADHD) in de relatie niet altijd makkelijk te doorgronden. Gedachten over hoe de ander zich in verschillende situaties gedraagt kunnen leiden tot gevoelens van verwarring, boosheid, angst, eenzaamheid en verdriet.
Net als in andere relaties verandert de opwinding, aandacht en nieuwsgierigheid die in het begin van de relatie zo kenmerkend is. In het geval van een relatie met iemand met ADHD kan het gebeuren dat de ‘hyperaandacht’ plotseling stil komt te vallen. Een reactie hierop kan zijn dat de ander (zonder ADHD) zich onbemind en niet begrepen voelt. Het gebrek aan aandacht van de persoon met ADHD kan worden geïnterpreteerd als gebrek aan empathie en belangstelling.
Wanneer de relatie, mede door de aantrekkelijke andere eigenschappen van de persoon met ADHD (laten we die niet vergeten!), toch langer standhoudt, komt het voor dat partner zonder ADHD veel praktische taken op zich gaat nemen. De administratie, het huishouden en alles wat daar bij komt, de mogelijke opvoeding van de kinderen, missen balans. Er ontstaat langzaam een ‘volwassene/kind dynamiek’, waarbij de partner zonder ADHD de rol van de verantwoordelijke volwassene krijgt en de persoon met ADHD de rol van het onverantwoordelijke kind, met een negatieve interactie als resultaat. Als reactie op niet uitvoeren van afgesproken taken komt de partner zonder ADHD regelmatig in een staat van vrijwel permanente boosheid. De elders beschreven ‘dansen’ zullen ook hier hun intrede doen, met de uiteindelijke gevolgen daarvan.
In de relatie is vaak grote verwarring over de gevoelens die partners voor elkaar hebben. Voor de partner zonder ADHD is het slecht invoelbaar dat de ander wel nabijheid en intimiteit zoekt en tegelijkertijd niet gemotiveerd lijkt om het (ver)storende gedrag aan te passen. De gevoelens en gedachten hierover leiden makkelijk tot aandringen, conflicten en verwijten. Soms wordt zelfs door degene zonder ADHD gedreigd met beëindiging van de relatie, in de hoop de partner met ADHD op die manier te bereiken en steun, aandacht en het oude gevoel van nabijheid (de hyperfocus) uit het begin te herstellen. Wanneer dit niet lukt vervalt de relatie meestal in de oude patronen en blijft de dynamiek ontstaan.
Door frustraties over de taakverdeling, boosheid en de ouder/kind dynamiek wordt de behoefte aan intimiteit en seks daarbij ook negatief beïnvloed. De partners kunnen elkaar, bewust of onbewust, gaan verwijten dat de relatie niet meer bevredigend is. De seksuele relatie kan hierdoor volledig stil komen te vallen. Er ontstaat langzaam maar zeker een gebrek aan vertrouwen in de relatie en zichzelf… Erkenning door één of beide partners over het feit dat ADHD een rol speelt in hun relatie is een basisvoorwaarde om de invloed van ADHD en de daaruit voorkomende patronen te onderkennen en aanpakken.
Jullie houding, kennis en inzicht met betrekking tot ADHD, of het ontbreken ervan, heeft impact op de beleving van de problemen die worden ervaren. Informatie en kennis voor zowel de partner zonder ADHD als met ADHD kunnen leiden tot meer bewustwording, begrip en nieuwe communicatie en bepalen in welke mate ADHD effect heeft op jullie relatie. Acceptatie van en begrip voor de rol die ADHD in de relatie speelt kan ertoe leiden dat jullie als stel samen sterker worden.
Mogelijke ervaren problemen door ADHD in een relatie:
• Moeite zorgzaamheid te tonen en signalen van de partner te interpreteren
• Moeite om zich tijdens een gesprek te blijven concentreren
• Moeite om de eigen behoeften op passende wijze te uiten
• Moeite met het uitvoeren routineklusjes en onplezierige taken
• Moeite om zich af te sluiten voor wat zich aandient: reageren op alles wat men ziet,
hoort en voelt (ten gevolge van een hyperactief zenuwstelsel)
• Moeite om de dag te structureren, afspraken na te komen en op tijd te komen
• De tijd te optimistisch inschatten (een ingeschat klusje van 15 minuten blijkt een uur te duren)
• Het problematisch vinden als de plannen gewijzigd worden
• Moeite met sociale contacten zowel in kleinere als grotere groepen, bijvoorbeeld op een feest